Opryszczka – przyczyny i leczenie

Wielkie plany na wieczór, randka czy spotkanie z przyjaciółmi. I nagle puka ona. Swędząca, piekąca, oszpecająca Twoje piękne, soczyste usta. I radość z wieczornych planów pryska, a Ty masz ochotę schować się przed całym światem na kilka dni zajmując się tym nieproszonym gościem, który potrafi uprzykrzyć życie.

Znasz ją?

Przedstawię Ci ją, jakby postanowiła wpaść także do Ciebie. Oto niechciana, pojawiająca się niespodziewanie, opryszczka pospolita.

CO TO JEST OPRYSZCZKA? WIRUS OPRYSZCZKI

Opryszczka to choroba wywołana przez wirusa opryszczki (Herpes simplex virus – HSV), który zakaża wyłącznie ludzi.

Zmiany mogą wywołać dwa wirusy: HSV-1 i HSV-2, które po zakażeniu pierwotnym pozostają w stanie uśpienia w komórkach układu nerwowego przez całe życie i mogą się okresowo uaktywniać. Dlatego, kto raz zaraził się opryszczką, będzie już zawsze miał ją w swoim organizmie, gdyż aktualnie nie ma możliwości całkowitego wyleczenia.

Zakażenie wirusem HSV-1, którym większość ludzi zaraża się w dzieciństwie, przybierać może różne formy, takie jak:

• opryszczka wargowa, czyli najczęstsza postać nawrotowa,
• opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, czyli najczęstsza postać pierwotnego zakażenia u małych dzieci. Pęcherzyki powstają na błonie śluzowej jamy ustnej, a pękając tworzą bolesne nadżerki,
• egzema opryszczkowa: występuje najczęściej u niemowląt z atopowym zapaleniem skóry jako nadkażenie wirusowe,
• zapalenie spojówek i rogówki.

RODZAJE OPRYSZCZKI

Do zakażeń HSV-2 dochodzi zwykle po rozpoczęciu życia seksualnego. Zakażenie przyjmuje postać:

• opryszczki narządów płciowych,
• opryszczkowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.

OBJAWY OPRYSZCZKI NA USTACH. JAK WYGLĄDA OPRYSZCZKA WARGOWA?

Opryszczka wargowa jest najczęstszą postacią tego wirusa i to właśnie jej poświęcimy dalszą część programu 😉 Pojawia się w okolicy ust, najczęściej w kąciku, gdzie powstają skupiska bolesnych pęcherzyków zapalnych.

Ale od początku 😉

Cykl opryszczki wargowej możemy podzielić na kilka faz. Objawy opryszczki wargowej wyglądają następująco:

• Najpierw osoba zakażona odczuwa napięcie, świąd i pieczenie skóry w obrębie ust,
• Po około 2–3 dniach pojawiają się drobne, bolesne pęcherzyki zapalne. Wypełnione są one przeźroczystym płynem surowiczym, w którym znajdują się wirusy i możliwość przeniesienia zakażenia (np. do oka, gdy najpierw dotniemy ręką opryszczki, a potem gałki ocznej) i zarażenia innych (np. w czasie pocałunku) jest na tym etapie największa.
• Następnie pęcherzyki pękają pozostawiając bolesne owrzodzenia oraz nadżerki.
• Po ok. tygodniu nadżerki zaczynają goić się, tworząc strupki. Jeśli zostawimy je w spokoju, odpadną bez śladu. Gdy będziemy jednak zdrapywać strupki, może dojść do bakteryjnego zakażenia, co wydłuża czas leczenia i pozostawia blizny.

Wirus opryszczki wargowej wywołuje objawy głównie w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, skóry i oka.

U osób z zakażeniem pierwotnym objawy opryszczki wargowej utrzymują się przez kilka tygodni, u osób z zakażeniem nawrotowym objawy opryszczki na ustach utrzymują się przez 10–12 dni.

OPRYSZCZKA WARGOWA – PRZYCZYNY. CZY OPRYSZCZKA JEST ZARAŹLIWA?

Wirus opryszczki wargowej wywołuje objawy głównie w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, skóry i oka.

Opryszczka przenosi się przede wszystkim drogą kontaktową, przez styczność z wydzieliną pęcherzykową, śliną oraz przez bezpośredni kontakt z błonami śluzowymi i skórą, np. przy pocałunkach, wspólnym używaniu sztućców itp.

Wirus szybko ginie w temperaturze pokojowej oraz po wyschnięciu, dlatego przenoszenie się opryszczki przez przedmioty lub drogą kropelkową należy do rzadkości. Co nie znaczy, że nie możesz się w ten sposób zarazić.

NAWROTY OPRYSZCZKI WARGOWEJ

Po pierwotnym zakażeniu wirus opryszczki pozostaje w organizmie na zawsze. Mogą się okresowo uczynniać, zwykle pod wpływem czynników, takich jak:

• infekcja,
• osłabienie,
• stres,
• niedożywienie,
• miesiączka,
• wychłodzenie,
• działanie promieni słonecznych,
• zakażenia górnych dróg oddechowych,
• gorączka,
• zabiegi stomatologiczne,
• stosowanie glikokortykosteroidów.

Nawroty opryszczki wargowej mogą występować co kilka dni, a także w odstępie tygodni, miesięcy lub lat. Z czasem lub pod wpływem długotrwałego leczenia przeciwwirusowego nawroty opryszczki są coraz łagodniejsze i coraz rzadsze.

CZYM LECZYĆ OPRYSZCZKĘ?

W aptece znajdziesz wiele preparatów pozwalających na szybsze wyleczenie objawów opryszczki. Występuja one w postaci:

• tabletek,
• kremów,
• płynu,
• plasterków.

Leczenie farmakologiczne opryszczki polega przede wszystkim na stosowaniu środków przeciwwirusowych, hamujących namnażanie się i rozwój wirusa.

TABLETKI NA OPRYSZCZKĘ

Obecnie na rynku dostępne są jedne tabletki dostępne bez recepty (do niedawna na receptę) zawierające acyklowir. Acyklowir to substancja przeciwwirusowa hamująca podziały wirusa. Po wniknięciu do komórki zakażonej wirusem opryszczki pospolitej ulega przekształceniu do formy biologicznie czynnej. Aktywna forma leku zostaje wbudowana do cząsteczki DNA wirusa, co prowadzi do zakończenia namnażania się wirusa. Dzięki temu preparat leczy opryszczkę oraz przyspiesza jej gojenie.

Pamiętaj jednak, że:

• przed pierwszym użyciem takiego leku powinnaś porozmawiać z lekarzem o możliwości zastosowania go u siebie,
• tabletki dostępne bez recepty występują w najsłabszej dawce, silniejsze są dostępne tylko na receptę,
• preparat może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej,
• bez konsultacji z lekarzem preparatu nie należy stosować u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat.
• nie stosuj go na własną rękę będąc w ciąży.

KREMY NA OPRYSZCZKĘ

Również tutaj, podobnie jak w przypadku tabletek, główną rolę odgrywa acyklowir. Smarując zmianę kremem powodujesz długi kontakt leku z opryszczką i przedłużenie czasu działania przeciwwirusowego. Z kremów zawierających acyklowir dostępne są:

• Zovirax Intensive,
• Zovirax Duo,
• Hascovir pro,
• Hascovir Lipogel pro,
• Herpex,
• Axoviral.

Drugą substancją przeciwwirusową hamującą replikację wirusa,a co za tym idzie skracającą czas trwania choroby jest denotywir, zawarty w kremie Vratizolin.

Pamiętaj, że aby uniknąć rozprzestrzeniania wirusa po każdorazowym nałożeniu kremu umyj ręce!

LECZENIE OPRYSZCZKI – PŁYNY I INNE PREPARATY

Na rynku dostępny jest jeden preparat w postaci płynu w opakowaniu z roll-on.

Preparat Sonol zawiera w swoim składzie substancje:

• chłodzące – mentol,
• o działaniu dezynfekującym – tymol,
• o działaniu wysuszającym – kwas salicylowy.

PLASTERKI NA USTA, NA OPRYSZCZKĘ

Popularne przezroczyste plastry niestety nie zawierają w swoim składzie żadnej substancji przeciwwirusowej czy w jakikolwiek sposób oddziałującej na opryszczkę. Zasłaniając opryszczkę na ustach zapobiegają łatwemu przenoszeniu wirusa na rękach. Oraz jak twierdzi producent “tworzą optymalne środowisko do leczenia”.

OPRYSZCZKA – LECZENIE PRZECIWWIRUSOWE

W przypadku bardzo często nawracającej opryszczki lekarz może przepisać Ci kilkumiesięczną terapię lekiem antywirusowym, po której częstość epizodów znacząco się zmniejszy.

PRODUKTY WYSUSZAJĄCE OPRYSZCZKĘ NA USTACH

Choć nie mają działania przeciwwirusowego i nie zwalczają przyczyny opryszczki, możesz je zastosować jako leczenie uzupełniające do wysuszania zmian. W tym celu możesz zastosować:

• pastę cynkową,
• wodę utlenioną (zwilżony nią wacik przyłóż na kilka chwil do pęcherzyków),
• okłady z kwasu acetylosalicylowego, czyli popularnej Aspiryny, które skrócą czas występowania opryszczki.

OPRYSZCZKA, A KARMIENIE PIERSIĄ

Czy będąc nosicielką wirusa opryszczki wargowej możesz karmić dziecko?

Oczywiście. Pod koniec ciąży przez łożysko przekazujesz dziecku przeciwciała każdego rodzaju, także przeciwko opryszczce, dlatego Amerykańska Akademia Pediatrii za przeciwwskazanie do karmienia piersią uważa jedynie aktywną opryszczkę zlokalizowaną w okolicy brodawki sutkowej. Wówczas można bezpiecznie karmić drugą piersią.

Jeżeli natomiast masz czynną opryszczkę, to również jak najbardziej powinnaś karmić piersią. Musisz jedynie unikać bezpośredniego kontaktu świeżych zmian z dzieckiem tzn. choć wiem, że to trudne nie całować maluszka i myć często ręce, aby zapobiec przeniesieniu wirusa za ich pośrednictwem.

W sytuacji gdy dojdzie do zakażenia noworodka wirusem opryszczki wskazana jest hospitalizacja, ze względu na duże ryzyko ciężkiego zakażenia. Starsze niemowlęta i dzieci przechodzą pierwotne zakażenie opryszczką znacznie łagodniej niż noworodki, tzn. najczęściej bezobjawowo lub w postaci opryszczkowego zapalenia jamy ustnej.

CIĄŻA, A NOSICIELSTWO WIRUSA OPRYSZCZKI

Nawroty opryszczki wargowej występujące podczas ciąży są niegroźne dla płodu. U osób już zakażonych HSV wirus opryszczki w czasie reaktywacji nie pojawia się we krwi, przed czym chronią obecne od czasu pierwotnego zakażenia swoiste przeciwciała i nie może dotrzeć do płodu.

Opryszczka narządów płciowych a ciąża

PAMIĘTAJ! NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE ODNOŚNIE OPRYSZCZKI

• Nie wstydź się rozmawiać o opryszczce narządów płciowych z lekarzem.
• Korzystaj z osobistego ręcznika do twarzy.
• Często myj ręce.
• Nie dotykaj swędzących pęcherzyków.
• Ogranicz pocałunki z partnerem w okresie nawrotu opryszczki.
• Wiem, że to trudne, ale nie całuj swojego maleństwa. Dla jego dobra.
• Unikaj spożywania migdałów, orzechów i czekolady, czyli produktów, zawierających w swoim składzie aminokwas argininę, pobudzający aktywność wirusa.
• Wzbogać dietę w produkty zawierające aminokwas lizynę, który hamujące namnażanie i rozprzestrzenianie wirusa opryszczki. Są to m.in. mleko, soja, mięso, fasola.
• Nie stosuj maści z antybiotykami, chyba że doszło do nadkażenia bakteryjnego.