Obecnie jest dostępnych kilka rodzajów testów na koronawirusa, które pozwalają określić czy dana osoba jest zarażona wirusem Covid-19 lub czy już przeszła zakażenie.

Na rynku dostępne są trzy rodzaje testów na koronawirusa:

• testy genetyczne,
• testy serologiczne,
• test kasetkowy.

Testy genetyczne na koronawirusa

Podstawowym testem, którego zadaniem jest wykrycie koronawirusa jest test RT-PCR, który wykrywa materiał genetyczny wirusa w pobranym materiale biologicznym, najczęściej z górnych dróg oddechowych.

Pozwala on na wykrycie obecnie toczącej się w organizmie infekcji Covid-19.

Materiał biologiczny jest pobierany w formie wymazu z nosa i gardła lub nosogardła.

Test RT-PCR wykrywa jedynie aktywną fazę wirusa. Taki test powinny wykonać osoby, które mają objawy wskazujące na zakażenie tj.:

• gorączka,
• suchy kaszel,
• zmęczenie,
• utrata smaku lub/i węchu,
• ból mięśni,
• ból gardła,
• uczucie pieczenia oczu/zapalenie spojówek,
• ból głowy.

Testy genetyczne mogą być również wykonane u osób, które nie mają żadnych objawów. W takich przypadkach zaleca się przeprowadzenie testu po upływie ok.10 dni od chwili ekspozycji.

W sytuacji kiedy nie jest znany dokładny termin ekspozycji na wirusa, należy wykonać dwa testy w odstępie ok.10 dni.

Testy RT-PCR są rekomendowane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Jak przygotować się do testu na koronawirusa? Jak wygląda wymaz?

Wymaz jest wykonywany w placówce medycznej lub w dedykowanych miejscach (listę można znaleźć pod linkiem https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/test-w-mobilnym-punkcie-pobran).

Istnieje również możliwość pobrania materiału genetycznego w domu Pacjenta, jednakże jest to usługa dodatkowo płatna.

Przed pobraniem trzeba przedstawić dokument tożsamości ze zdjęciem.

Przed wymazem:

• zaleca się być na czczo lub minimum 3h po ostatnim posiłku,
• nie zaleca się mycia zębów, stosowania płynów do płukania jamy ustnej, a także tabletek do ssania.

Interpretacja wyników testu na koronawirusa

Istnieją cztery rodzaje możliwego wyniku (też myślałam, że tylko dwa wchodzą w grę 😉 ):

• pozytywny,
• ujemny,
• nierozstrzygnięty,
• badanie pobrane nieprawidłowo.

Co one oznaczają?

• Pozytywny – rozpoznanie zakażenia SARS-CoV2.
• Nierozstrzygnięty – konieczne jest powtórzenie testu po upływie 24-48 godzin.
• Ujemny – nie wyklucza zakażenia, w niektórych sytuacjach jest konieczność powtórzenia testu.
• Badanie pobrane nieprawidłowo – konieczne jest ponowne pobranie materiału do badania.

Testy serologiczne (testy z krwi na koronawirusa)

Układ immunologiczny człowieka podczas zakażenia wytwarza przeciwciała SARS-CoV2.

W celu określenia poziomu oraz rodzaju przeciwciał wykonuje się testy serologiczne z krwi Pacjenta.

Główną rolą przeciwciał jest ochrona organizmu przed zagrożeniem, jakie niosą bakterie i wirusy. W przypadku zarażenia wirusem SARS-CoV2, oznacza się najważniejsze przeciwciała IgG oraz IgM. W przebiegu zakażenia tym wirusem, przeciwciała wytwarzają się dopiero po kilku-kilkunastu dniach od zakażenia. Największe stężenie przeciwciał występuje najczęściej po upływie 2-3 tygodni od wystąpienia objawów koronawirusa. Materiał do badań jest pobierany z krwi żylnej.

Przeciwciała klasy IgG to tzw.przeciwciała późne, które mogą utrzymywać się w organizmie nawet po upływie kilku tygodni od zakażenia.

Przeciwciała klasy IgM tzw.wczesne, tworzą się po kilku-kilkunastu dniach i wraz z upływem czasu są zastępowane przez przeciwciała IgG.

Czułość testu

Czułość testu zależy od momentu wykonania testu. Im później od podejrzenia zakażenia zostanie on wykonany, tym jego czułość wzrasta. Po 10 dniu, oscyluje w granicy 70-100%. Każdy pozytywny wynik należy potwierdzić testem genetycznym RT-PCR.

Rodzaje testów serologicznych (na przeciwciała)

Istnieją trzy rodzaje oznaczenia przeciwciał anty-SARS-CoV2:

• jakościowy test przesiewowy (IgG,IgM),
• półilościowy (IgG,IgM),
• ilościowy (IgG).

Jakościowy test przesiewowy charakteryzuje się wysoką dokładnością. Ich zadaniem jest wykrycie przeciwciał w organizmie, bez oznaczania ich klasy. Pozytywny wynik tego rodzaju testu jest wstępem do dalszej diagnostyki.

Test półilościowy informuje Pacjenta o obecnym stanie zdrowia i możliwości przebycia choroby w przeszłości. Przeciwciała IgM wskazują na aktywne zakażenie wirusem, a IgG informują o przebyciu zakażenia w przeszłości.

Test ilościowy pokazuje dokładną ilość przeciwciał danej klasy. Najczęściej jest stosowany do określenia odporności u osób, które już przebyły wirusa.

Kiedy i gdzie wykonać test na koronawirusa?

U Pacjentów, którzy mają objawy zakażenia warto wykonać taki test po upływie 10-21 dni od pojawienia się pierwszych objawów. Test można wykonać o dowolnej porze dnia, nie trzeba być na czczo. Czas oczekiwania na wyniki różni się w zależności od laboratorium, ale zazwyczaj oscyluje w granicy kilku godzin do 3 dni roboczych.

Testy można wykonać w każdym większym laboratorium, w całej Polsce.

Testy kasetkowe (szybkie testy na koronawirusa)

Jest to tzw. szybki test, ponieważ wynik można odczytać już po upływie 15-30 minut.

Materiał do badania jest pobierany z kropli krwi, pochodzącej np. z palca Pacjenta.

Kroplę krwi nakłada się na specjalną płytkę, dodaje płyn i czeka na wynik, który pojawi się w formie paska/pasków w odpowiednim okienku (prawie jak w teście ciążowym 😉 ).

Czułość tego testu jest dużo niższa niż pozostałych, dlatego jego wyniki powinny być orientacyjne. W celu potwierdzenia zakażenia należy wykonać test RT-PCR.

Testy kasetkowe można wykonać w laboratorium, a także zakupić z dostawą do domu. Ten rodzaj testu pozwala na ustalenie występowania, bądź nie, przeciwciał klasy IgG/IgM.

Wyniki testu kasetkowego

Test ma dwa możliwe wyniki: dodatni oraz ujemny.

Wynik dodatni świadczy o tym, że pacjent miał kontakt z wirusem w przeszłości, a jego organizm wytworzył już przeciwciała.

Wynik ujemny, nie oznacza jednak na 100% braku infekcji. Może również świadczyć o kontakcie z osobą zarażoną, której system odpornościowy nie wytworzył jeszcze przeciwciał.

Kiedy należy wykonać szybki test na koronawirusa?

Test kasetkowy warto wykonać w momencie kiedy podejrzewa się u siebie infekcję, ale nie ma się żadnych typowych objawów. Często wykonuje się go przez osoby, które przeszły już zakażenie i chcą sprawdzić czy zdążyły się już wykształcić u nich przeciwciała.