Grypa jest ostrą chorobą zakaźną, która wywoływana jest przez wirusy grypy. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową.
Objawy grypy
Do objawów grypy należą m.in.:
- kaszel,
- ból gardła,
- katar,
- gorączka powyżej 38ºC,
- dreszcze,
- bóle mięśniowo-stawowe,
- ból głowy,
- ból w klatce piersiowej,
- złe samopoczucie,
- brak łaknienia,
- nudności i wymioty.
Możliwe powikłania po grypie
Niestety u osób z grup ryzyka może dojść do wielu powikłań pogrypowych, do których zaliczyć możemy m.in.:
- zapalenie płuc i oskrzeli,
- zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zaostrzenie istniejących chorób przewlekłych,
- powikłania neurologiczne,
- śmierć.
Jak działa szczepionka na grypę?
Podobnie jak inne szczepionki np. na świnkę czy ospę, tak i szczepionka na grypę ma za zadanie pobudzić nasz układ immunologiczny do walki z wirusem grypy. Po szczepieniu organizm zaczyna wytwarzać przeciwciała, które utrzymują się w organizmie przez 6–12 miesięcy. Dlatego też, aby być w pełni zabezpieczonym, szczepienie należy powtarzać co roku.
Szczepionki przeciwko grypie zapewniają czynne uodpornienie przeciw czterem szczepom wirusa grypy (dwa podtypy A i dwa typy B).
Data ważności szczepionki na grypę
W związku z tym, iż wirus grypy mutuje co roku, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) corocznie wydaje aktualne zalecenia dotyczące składu szczepionek przeciw grypie. Inny skład jest dla osób mieszkających na półkuli północnej, inny dla południowej. Coroczne zmiany mają na celu lepszą ochronę przed zachorowaniem.
Dlatego, jeśli posiadasz w domu nieużytą szczepionkę z lat poprzednich nie wolno Ci jej użyć!
Skład szczepionki na grypę
W sezonie 2020/2021 4-walentne szczepionki na grypę powinny mieć w sobie antygeny szczepów spokrewnionych ze szczepami:
- B/Washington/02/2019 (linia Victoria),
- B/Phuket/3073/2013 (linia Yamagata),
- A/Guangdong-Maonan/SWL1536/2019 (H1N1)pdm09,
- A/Hong Kong/2671/2019 (H3N2).
Rodzaje szczepionek na grypę
Aktualnie wyróżniamy dwa rodzaje szczepionek przeciwko grypie ze względu na formę podania i skład:
- w formie zastrzyku domięśniowego, gdzie znajdują się martwe wirusy. W Polsce aktualnie dostępne są szczepionki inaktywowane (zabite), czterowalentne, czyli takie, które zawierają 2 podtypy wirusa typu A oraz 2 wirusa typu B,
- w formie aerozolu donosowego, gdzie znajdują się żywe, ale osłabione wirusy. Jest zalecana jedynie dla osób w wieku od 2 do 18 lat.
Szczepionka na grypę – kiedy się zaszczepić?
Szczepienie najlepiej wykonać przed sezonem grypowym, czyli od września do grudnia. Jeśli jednak coś stanie na przeszkodzie i nie masz możliwości zaszczepienia się w tym czasie, możesz ją przyjąć do marca.
Zachorowania pojawiają się sezonowo. Ich szczyt ma miejsce zazwyczaj między styczniem a marcem.
Czy mogę się zaszczepić na grypę?
O tym, czy możesz się zaszczepić zdecyduje lekarz, gdyż to on musi zakwalifikować Cię (bądź nie) do szczepienia i wypisać receptę. Tak, receptę, gdyż wszystkie szczepionki jej wymagają 😉
Po wykupieniu szczepionki, musisz udać się na szczepienie, które wykona wykwalifikowany personel medyczny, czyli lekarz lub pielęgniarka.
Wskazania do szczepienia na grypę
Szczepienie jest zalecane szczególnie wszystkim dorosłym i dzieciom powyżej 6 m. ż.
Szczególnym wskazaniem do wykonania szczepionki przeciw grypie jest przynależność do grupy osób o zwiększonym ryzyku wystąpienia powikłań pogrypowych. Do osób takich należą m.in.:
- osoby po przeszczepach,
- zdrowe dzieci w wieku powyżej 6 m.ż.
- osoby w wieku powyżej 50 lat,
- dorośli i dzieci, chorzy na przewlekłe choroby układu sercowo-naczyniowego, oddechowego, choroby nerek, choroby wątroby, choroby neurologiczne, choroby hematologiczne, choroby metaboliczne,
- kobiety, które są lub będą w ciąży w trakcie sezonu epidemicznego grypy,
- osoby w wieku 6 m.ż. – 18 lat, leczone przewlekle kwasem acetylosalicylowym, co zwiększa u nich ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a w razie zachorowania na grypę,
- pensjonariusze domów opieki społecznej i zakładów opieki zdrowotnej.
Istnieją również wskazania epidemiologiczne do szczepień przeciwko grypie u osób, które mogą przenosić grypę na osoby z grup wysokiego ryzyka oraz osoby zdrowe mogące stanowić źródło zakażenia dla tych osób.
Do grupy tej należą:
- wszyscy pracownicy ochrony zdrowia,
- pracownicy domów spokojnej starości oraz zakładów opieki medycznej,
- członkowie rodzin osób należących do grup wysokiego ryzyka,
- osoby opiekujące się dziećmi w wieku poniżej 5 lat,
- pracownicy służb publicznych.
Ile kosztuje szczepionka na grypę? Cena szczepionek przeciw grypie
W poprzednich latach wszystkie szczepionki na grypę były stuprocentowo płatne.
Od dwóch lat jednak, pewne grupy Pacjentów, mogą nabyć szczepionki ze zniżką, płacąc niższą cenę.
Refundacja obejmuje:
- dzieci w wieku 3-5 lat – szczepionka Fluenz Tetra z 50% odpłatnością*;
- dorośli do 65. roku życia z chorobami współistniejącymi – szczepionka Influvac Tetra z 50% odpłatnością*;
- dorośli po 65. roku życia – Vaxigrip Tetra 50% odpłatnością*;
- kobiety w ciąży – szczepionka Influvac Tetra z 50% odpłatnością*,
- seniorzy powyżej 75. roku życia – Vaxigrip Tetra bezpłatnie *
Choroby współistniejące, które uprawniają do refundacji szczepionki przeciwko grypie to m.in.:
- niewydolność układu oddechowego,
- niewydolność układu krążenia,
- niewydolność nerek,
- choroby wątroby,
- choroby metaboliczne,
- choroby neurologiczne.
Skuteczność szczepienia przeciw grypie – czy szczepionka jest skuteczna?
Niestety szczepienie przeciwko grypie nie daje nam 100% gwarancji, że nie zachorujemy na grypę. Natomiast jeśli już do takiego zarażenia dojdzie, to choroba przebiega łagodniej. Jest również mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań.
Transport i przechowywanie szczepionki
Pamiętaj, że szczepionka od momentu wyprodukowania aż do podania musi być przechowywana w temp. 2-8°C. Będzie tak zarówno u producenta, jak i w hurtowni, czy w aptece.
Ale co w drodze na szczepienie? Jest na to rozwiązanie 😉
Leki wymagające lodówkowej temperatury musisz transportować w torbie termoizolacyjnej i możliwie jak najszybciej umieścić je z powrotem w temp. 2-8ºC.
Wszystkie sposoby transportu szczepionek znajdziesz we wpisie Prawidłowe przechowywanie i transport szczepionek.
Pamiętaj, aby nigdy nie przechowywać szczepionek ani leków w zamrażarce! Zamrożony lek nadaje się jedynie do utylizacji.
Przeciwwskazania do szczepienia przeciw grypie
Tak jak przy innych szczepionkach, czy lekarstwach, tak i przy szczepionce na grypę istnieją przeciwwskazania co do szczepienia.
Lekarz zdecyduje o przełożeniu lub całkowitym zaniechaniu leczenia w momencie występowania:
- nadwrażliwości na białko jaja kurzego używanego w procesie produkcji szczepionki,
- nadwrażliwości na inne składniki szczepionki,
- aktualnie przebywanej grypa,
- ostrych chorób gorączkowych,
- ostrych chorób o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu, bez względu na to, czy towarzyszy im gorączka, czy też nie,
- zespołu Guillain-Barré stwierdzonego w okresie 6 tygodni po poprzednim szczepieniu przeciwko grypie
- dzieci poniżej 6. miesiąca życia,
- kobiet w pierwszym trymestrze ciąży.
Skutki uboczne szczepionki przeciwko grypie
Pamiętaj, że podanie jakiejkolwiek szczepionki, również szczepionki na grypę, może powodować tzw. niepożądane odczyny poszczepienne. Do możliwych objawów należą m.in.:
- odczyny miejscowe, czyli w miejscu podania np. ból, obrzęk, zaczerwienienie,
- objawy ogólne np. gorączka, bóle głowy, bóle mięśni, osłabienie.
Szczepienie na przeziębienie – czy szczepionka na grypę chroni przed przeziębieniem?
Szczepionka na grypę nie chroni przez zachorowaniem na przeziębienie, mimo iż niektóre objawy przeziębienia są podobne do objawów grypy. Szczegółowe porównanie znajdziesz w artykule Grypa a przeziębienie
Pamiętaj!
Stosując szczepionkę koniecznie sprawdź, czy jest ona ważna w aktualnym sezonie epidemicznym.**
——————————————————————————————————————————————————————–
[…] czarnego podczas badań in vitro wykazały działanie bakteriobójcze oraz zdolność wiązania z wirusem grypy. Wykazano również, że podczas ich stosowania czas choroby skraca się o 3-4 […]