Mikroflora jelitowa, zwana mikrobiotą, to ogół mikroorganizmów, które zasiedlają nasze jelita.

Jelito cienkie i jelito grube są zamieszkiwane przez ponad 100 bilionów drobnoustrojów! Wśród nich dominują bakterie, których można wyróżnić nawet 1,5 tysiąca gatunków. Poniżej wielu przydatnych informacji, które pozwolą ci zadbać o cały organizm.

Dlaczego mikroflora jest ważna?

Mikrobiota jest bardzo ważna w procesie trawienia pokarmów oraz przyswajania energii.

W ciągu życia człowieka może się ona wielokrotnie zmieniać, w zależności od wieku, diety, perystaltyki czy stosowanych leków. Co więcej, mikroflora jelitowa jest unikalna i niepowtarzalna dla każdego z nas. W związku z tym nie istnieje uniwersalny profil, mówiący o tym jak powinna ona wyglądać, jednak istnieją szczepy bakterii, które pełnią ważne role w naszym organizmie. W jelicie cienkim dominują bakterie takie jak:

• Lactobacillus,
• Streptococcus,
• Escherichia coli,
• Bacteroides,
• Enterococcus.

W jelicie grubym również znajdują się bakterie, jednak jest ich więcej, ponieważ to właśnie ono jest najbardziej aktywnym organem w metabolizmie człowieka. Warto tu wyróżnić szczepy takie jak:

• Lactobacillus,
• Bifidobacterium,
• Bacteroides,
• Fuscobacterium,
• Clostridium,
• Enterobacter,
• Escherichia coli,
• Klebsiella,
• Enterococcus faecalis,
• Staphylococcus,
• Bacillus.

Rodzaje bakterii w jelicie

Nie wszystkie bakterie, które znajdują się w jelitach, są pożyteczne. Czasem pojawiają się takie, które mają negatywny lub obojętny wpływ na organizm.

Mikroflora jelitowa dzieli się na 3 grupy mikroorganizmów, które ją zasiedlają:

• pożyteczne (np. Lactobacillus),
• oportunistyczne (np. Bacteroides),
• chorobotwórcze (np. Clostridium).

Każdy człowiek posiada te trzy grupy bakterii w swoich jelitach.

Ważne jest, aby pozostawały one w stanie równowagi, aby mogły pełnić swoje funkcje, do których należą m.in.:

• stymulacja układu odpornościowego,
• rozkładanie resztek pokarmowych,
• wytwarzanie witaminy K oraz witamin z grupy B,
• poprawa przyswajalności składników mineralnych i witamin,
• wpływ na metabolizm tłuszczów w wątrobie,
• ochrona przed toksynami i chorobotwórczymi drobnoustrojami.

Zaburzenia mikroflory jelitowej

Do zaburzeń dochodzi w momencie kiedy zostaje zachwiana równowaga pomiędzy szczepami bakterii. Ten stan nazywamy dysbiozą jelitową. Do zaburzenia mikroflory jelitowej dochodzi na skutek m.in.:

• przyjmowania antybiotyków,
• stosowania używek,
• przewlekłego stresu,
• stosowania niewłaściwej diety.

Długotrwałe zaburzenia niosą za sobą wiele przykrych konsekwencji zdrowotnych. Możemy wyróżnić kilka typowych objawów zaburzonej flory bakteryjnej jelit, takich jak:

• pogorszenie odporności,
• podatność na kolonizację ze strony drożdżaków Candida,
• problemy żołądkowo-jelitowe,
• utrata masy ciała,
• bezsenność lub większa senność,
• zaburzenia emocjonalne, takie jak depresja, stany lękowe, apatia,
• problemy z koncentracją.

Warto zareagować, jeśli zaobserwujemy u siebie pierwsze objawy, ponieważ szybciej będziemy mogli wdrożyć leczenie. Wszelkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu naszych jelit mogą prowadzić do wielu chorób i zaburzeń. Zaliczamy do nich m.in.:

• choroby zapalne jelit (choroba Leśniewskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego)
• choroby autoimmunologiczne (celiakia, Hashimoto, stwardnienie rozsiane)
• nawracające infekcje,
• choroby skóry (atopia, trądzik),
• depresja.

Istnieje grupa osób, które są bardziej narażone na dysbiozę jelitową. Są to:

• niemowlęta nie karmione mlekiem matki,
• osoby podczas długotrwałej antybiotykoterapii,
• alergicy,
• osoby starsze,
• osoby ze stanami zapalnymi w jelitach,
• osoby chorujące na nowotwory.

Jak odbudować mikroflorę jelitową?

Pierwszym krokiem do odbudowania mikrobioty jelitowej jest prawidłowa, zbilansowana dieta.

Najlepiej jeśli znajdują się w niej produkty mleczne, kiszonki oraz warzywa i owoce. Warto ograniczyć spożywanie cukrów prostych, fast foodów i potraw smażonych w głębokim oleju.

Stres również nie jest naszym sprzymierzeńcem, dlatego warto go ograniczyć.

Poza dietą warto przyjmować probiotyki oraz prebiotyki lub synbiotyki.

Czym różnią się od siebie?

Probiotyki to żywe drobnoustroje (głównie bakterie kwasu mlekowego), które korzystnie wpływają na na zdrowie, zapewniając jej prawidłowy rozwój.

Prebiotyki to nietrawione składniki pokarmu, które pobudzają wzrost lub aktywność wybranych szczepów bakterii w okrężnicy, korzystnie wpływając na organizm człowieka.

Synbiotyki to połączenie probiotyków z prebiotykami, które kompleksowo zadbają o nasze jelita.

Warto regularnie wykonywać badania kału, moczu i krwi, aby wiedzieć jak wygląda nasz organizm od środka. Aby zdiagnozować przerost flory bakteryjnej w jelicie cienkim (tzw. SIBO) zaleca się wykonanie oddechowego testu wodorowo-metanowego.

Jak wybrać probiotyki?

Na rynku istnieje wiele probiotyków. Różnią się od siebie szczepem bakterii. Przed wyborem najlepszego produktu warto wiedzieć, jakich bakterii potrzebuje nasz organizm.

Zażywanie ich bez konsultacji może spowodować zaburzenia flory bakteryjnej.

Równie ważnym elementem, na który warto zwrócić uwagę jest sposób przechowywania produktu. Niektóre probiotyki muszą być przechowywane w lodówce, co jest trudne, jeśli dużo podróżujesz.

Do wyboru masz wiele postaci probiotyku, jak kapsułki, saszetki z proszkiem czy syropy.

Więcej informacji znajdziesz w jednym z moich artykułów Termin przydatności po otwarciu Probiotyku.